De laatste jaren zagen we, mede dankzij de wereldwijde pandemie, dat heel veel jongeren werkstress ervaren. Ze zijn uitgeblust en neigen naar een burn-out. Een burn-out als twintiger, dat kan toch helemaal niet? Helaas stel ik als arbeidspsychologe vast dat dit de realiteit is! Steeds meer onderzoeken tonen aan dat jongeren kampen met mentale klachten die voortkomen uit ongeluk op de werkvloer, werkstress en gebrek aan toekomstperspectief. We zoeken steeds bewuster naar een goede work/nonwork balans (zie ook mijn blog “waarom work-life balans een mythe is”) waarin we onszelf centraal plaatsen en op zoek gaan naar persoonlijke ontwikkeling. Vaak willen we teveel of weten we niet goed wat we willen en dat brengt werkstress met zich mee. Hoe ga je in de huidige context nu best om met werkstress?
Werkstress vs. Werkdruk?
Stress op het werk is beroepsziekte nummer één. Maar wanneer ervaren we precies werkstress en wat is het verschil met werkdruk?
Werkdruk ervaren we allemaal wel eens. Je hebt een drukke agenda met een hoop deadlines en taken die je nog moet afwerken, dit brengt een bepaalde druk met zich mee. Deze druk is echter een gezonde werkdruk die je verder niet beïnvloedt. Pas wanneer deze druk je alledaagse taken negatief beïnvloedt en je zowel op het werk als thuis deze stress ervaart, lijd je aan werkstress.
In 2019 werd een grootschalig onderzoek gedaan bij de NCvB naar de meldingen van burn-out als beroepsziekte. Van alle meldingen van beroepsziekten is in 74,9% van de gevallen overspannenheid en burn-out de oorzaak!
Meest voorkomende oorzaken werkstress
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor werkstress, en waaraan jij gevoelig bent is ook heel persoonlijk. Toch zien we een aantal veel voorkomende oorzaken van werkstress.
Te hoge werkdruk door onrealistische verwachtingen
Je kent het wel: na een meeting ben je volledig overdonderd van de taken die daaruit voortkomen. Of je krijgt een takenpakket van je leidinggevende waarvan je absoluut geen idee hebt hoe dit aan te pakken. Je voelt jezelf onbekwaam en hebt misschien ook geen collega’s die je hierbij kunnen helpen.
Je vindt het moeilijk om anderen teleur te stellen of te ventileren naar je leidinggevende, waardoor je steeds meer stress en werkdruk ervaart. Je ervaart dan zowel stress omwille van je taken, maar ook omdat je je leidinggevende niet wil teleurstellen. Je komt al snel in een vicieuze cirkel terecht die nefast kan zijn voor je productiviteit en mentale gezondheid.
Werkstress door onderwaardering op je werk
Het bedrijfsleven gaat zo snel, dat er vaak onvoldoende wordt stilgestaan bij het humane aspect. Je bent in loondienst bij een bedrijf en in ruil voor een takenpakket dat je elke dag uitvoert, krijg je een salaris. Maar de persoonlijke connectie en waardering voor wat we doen, missen we vaak. We denken ‘geen nieuws is goed nieuws’ ervanuit gaande dat je baas tevreden is zolang je geen klachten hoort. Complimenten hebben nochtans een enorm groot effect op onze motivatie. Geef dus af en toe een complimentje!
Teveel focus op wat verkeerd gaat
Een belangrijke factor voor het ervaren van werkstress is dat er vaak teveel wordt gefocust op wat verkeerd gaat. Al in onze kindertijd wordt in rapporten vaak enkel gefocust op de cijfers die minder goed zijn. Je krijgt dan te horen: “Goed rapport, maar je wiskunde kan beter!”. Dit is een voorbeeld dat we te snel en teveel focussen op zaken die minder goed gaan in plaats van wat wel goed gaat extra te stimuleren. Ook in de bedrijfswereld ligt de focus vaak op je ontwikkelingspunten in plaats van je sterkten. Nochtans geldt bij mensen net hetzelfde als bij gras: het groeit niet door eraan te trekken, het breekt. Je moet het water geven en voeden om het te laten groeien!
"Gras groeit niet door eraan te trekken, het breekt!"
Geen fit
Veel mensen voelen zich niet meer gelukkig in de positie die ze bij een bedrijf bekleden of ze voelen geen fit meer met de organisatie. Ook dat is een belangrijke factor die bijdraagt aan werkstress. Het gevoel dat jij in je positie niet je talenten kan inzetten of dat je je niet meer kan vinden in de visie of missie van de organisatie, heeft een sterk demotiverend effect.
Onvoldoende autonomie
Zoals we eerder al zeiden, is een hoge werkdruk op zich vaak niet het probleem. We vinden hoge taakeisen of een hoge werkdruk niet erg, zo lang we de nodige controle blijven behouden over ons werk. De combinatie van een hoge werkdruk of hoge taakeisen met een laag gevoel van autonomie en controle, leidt tot werkstress. Dit werd jaren geleden al onderzocht door Karasek en weergegeven in het Job Demands Control Model. In het filmpje hieronder leg ik dit verder uit.
Signalen van werkstress
Hoe weet jij nu wanneer je werkdruk of werkstress ervaart? Werkstress wordt door iedereen anders beleefd, omdat iedereen ook andere persoonlijke grenzen heeft. Toch zien we een aantal veelvoorkomende signalen van werkstress, die zich kunnen uiten als volgt:
- Aanhoudende moeheid
- Concentratieproblemen
- Prikkelbaar zijn
- Besluiteloosheid
- Onzekerheid
- Emotioneel
- Vaker fysieke klachten of ziek zijn
- Slapeloosheid
- …
Werkstress verminderen
Je kent het verschill tussen werkdruk en werkstress, weet wat de oorzaken van werkstress zijn en hoe je het bij jezelf kan herkennen. Maar wat doe je er nu aan als je hier mentaal en/of fysiek onder lijdt?
Ken je intrinsieke verlangens
De wereldwijde pandemie heeft voor veel mensen ontzettend veel in perspectief gezet. Nog nooit zaten we zoveel thuis en nog nooit hadden we zoveel mogelijkheden om onze tijd zelf in te vullen. De ene ervaart net minder stress door thuis meer ademruimte te krijgen en de tijd meer zelf te kunnen indelen, de andere ervaart net meer stress omdat de balans volledig zoek is.
Ongeacht de oorzaak van jouw werkstress, het is altijd erg belangrijk om aan zelfreflectie te doen en in kaart te brengen waar jij gelukkig van wordt. De zoektocht naar werkgeluk is een proces, en daarvoor dien je eerst meer zelfinzicht te krijgen en je eigen verlangens te leren kennen.
Ken je talenten en valkuilen
Als jij minder werkstress wil ervaren, is het cruciaal dat jij weet wat jouw talenten en je valkuilen zijn. Het werkt namelijk heel motiverend om meer op je talenten ingezet te worden, maar dan dien je eerst te weten waar jij goed in bent. In de loop der jaren vervreemden we vaak van wat we graag en goed doen, waardoor het al snel moeilijk te definiëren is waar we energie uit halen. Het Unleash your Talents traject helpt jou in je zoektocht naar je talenten en een job die écht bij je past. Enkel dan kan je mentale vrijheid ervaren.
Zorg voor overzicht
Werkstress komt vaak ook voort uit een aanhoudend gevoel van overwhelm. Meer focus zorgt ervoor dat je meer overzicht kan bewaren en dus als gevolg minder werkstress ervaart. De volgende tips kunnen je daarbij helpen:
- Respecteer je pauzes: je stelt je pauze vaak uit om nog even een taak af te ronden en al snel lever je veel persoonlijke tijd in.
- Zet alle pop-ups op je computer uit: er zijn zoveel triggers om de hele dag mee om te gaan. Schakel alle pop-ups van je computer en telefoon uit zodat jij doeltreffend kan werken aan je opdracht.
- Clean desk policy: je bent echt productiever aan een opgeruimd bureau. Het creëert structuur, maar vooral ook mentale rust.
- Maak een to-do list: het klinkt heel evident, maar een to-do list zorgt ervoor dat je niet onnodig in paniek geraakt. Zet alles wat in je hoofd zit op dit lijstje, zodat je het uit je gedachten kan zetten.
- Maak elke dag een wandeling: het is neurologisch bewezen dat wandelen goed voor je is. In dit filmpje legt Erik Scherder je uit waarom. Vind je wandelen saai? Luister dan naar één van mijn podcasts, plezier gegarandeerd!
- Start met de vervelendste taak: heb jij ook zo’n taak op je to-do list staan waar je zo tegenop kijkt, en die je elke dag weer verschuift zodat je er maar niet aan moet beginnen? Start morgen dan met deze taak in de ochtend! Je zal zien dat je nadien opgelucht bent en vol goede moed verder kan.
- Gezond eten: een gezonde geest in een gezond lichaam. Gezonde voeding kan bijdragen tot je productiviteit en het verlagen van je stressniveau. Vermijd daarom eten waar jij een energie-dip van krijgt.
Drang naar vrijheid
Corona zorgde ervoor dat we met z’n allen nog meer die drang voelen naar vrijheid. Wil jij het na de pandemie ook anders aanpakken en nu beginnen met genieten van je leven? Ben jij klaar om daadwerkelijk actie te ondernemen en de mogelijkheden te onderzoeken om jouw ideale scenario te bereiken? Om de ideale job te vinden die bij jou past, waardoor werk past binnen hoe jij je leven wil leiden?
Mindset
Mindset is belangrijk in elke verandering in je leven, van welke aard ook. Vele mensen zijn ongelukkig op hun werk en uitgeblust, maar durven uit angst nog geen stappen ondernemen. De angst is vaak zo groot dat we ons verliezen in de mogelijkheden en toch maar blijven zitten waar we zitten. Werken aan je mindset is de sleutel tot verandering, ook wanneer jij meer vrijheid en werkgeluk wilt ervaren. Het is niet voor niets dat in het Unleash your Talents traject een volledige module aan mindset wordt toegeweid.
Werkgeluk & Vrijheid
Voel je het al kriebelen om zelf jouw zoektocht naar werkgeluk en vrijheid te starten? Dan is het Unleash your Talents traject iets voor jou!
In dit traject zit echt al mijn kennis als arbeidspsychologe; gecombineerd met mijn jarenlange ervaring als loopbaancoach, HR-adviseur en het ondernemerschap. In dit traject ontdek jij wat je talenten zijn en welke job écht bij je past. Dit traject is voor iedereen die werkgeluk wil ervaren, met als gevolg eindelijk meer balans en welzijn. Ben je benieuwd? Luister dan zeker naar mijn podcast op Spotify waarin ik je meer leer over werkgeluk.
